اختلال خلقی یک وضعیت سلامت روان است که در درجه اول بر وضعیت عاطفی شما تأثیر می گذارد. این اختلالی است که در آن شما دوره های طولانی شادی شدید، غم و اندوه شدید یا هر دو را تجربه می کنید.

طبیعی است که خلق و خوی شما بسته به شرایط تغییر کند. با این حال، برای تشخیص اختلال خلقی، علائم باید برای چند هفته یا بیشتر وجود داشته باشد. اختلالات خلقی می تواند باعث تغییراتی در رفتار شما شود و می تواند بر توانایی شما برای انجام فعالیت های معمولی مانند فعالیت های مربوط به محل کار یا مدرسه تأثیر بگذارد.

دو تا از شایع ترین اختلالات خلقی افسردگی و اختلال دوقطبی هستند.

اختلالات خلقی عبارتند از:

• افسردگی و انواع فرعی آن
• اختلال دوقطبی و انواع فرعی آن
• اختلال ناخوشی پیش از ‌قاعدگی.
• اختلال بی نظمی خلقی مخرب.

افسردگی

افسردگی (افسردگی عمده یا بالینی) یک بیماری شایع سلامت روان است. علائم افسردگی شامل احساس غمگینی یا ناامیدی است. این عارضه همچنین می‌تواند باعث اختلال در تفکر، حافظه، خوردن و خواب شود. برای اینکه یک فرد تشخیص افسردگی بالینی را دریافت کند،نیازمند بررسی دقیق درمانگر می باشد.

انواع مختلفی از افسردگی وجود دارد، از جمله:

افسردگی پس از زایمان (افسردگی حوالی زایمان): گاهی ممکن است بعد از تولد نوزاد در برخی مادرها نوعی از افسردگی به وجود بیاید که به آن افسردگی پس از زایمان گفته می‌شود.

اختلال افسردگی مداوم: این یک نوع مزمن افسردگی است که باید حداقل دو سال طول بکشد. گاهی اوقات ممكن است در این مدت از شدت علایم کاسته شود . شدت آن کمتر از اختلال افسردگی اساسی است.

اختلال عاطفی فصلی (SAD): این نوع افسردگی در فصول خاصی از سال رخ می دهد. معمولاً از اواخر پاییز یا اوایل زمستان شروع می شود و تا بهار یا تابستان ادامه می یابد. به طور معمول، دوره های SAD نیز ممکن است در اواخر بهار یا تابستان شروع شود. علائم اختلال عاطفی فصلی زمستان ممکن است شبیه علائم افسردگی اساسی باشد.

افسردگی همراه با روان پریشی: این یک نوع افسردگی شدید همراه با دوره های روان پریشی است، مانند توهم (دیدن یا شنیدن چیزهایی که دیگران نمی بینند) یا هذیان (داشتن باورهای نادرست). افرادی که افسردگی همراه با روان پریشی را تجربه می کنند، بیشتر در معرض خطر فکر کردن به خودکشی هستند.

اختلال دوقطبی

اختلال دوقطبی یک اختلال خلقی است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو، سطوح انرژی، الگوهای تفکر و رفتار می شود. انواع مختلفی از اختلال دوقطبی وجود دارد که شامل تجربه نوسانات قابل توجه در خلق و خوی است که به عنوان دوره های هیپومانیک/شیدایی و افسردگی نامیده می شود.

چهار نوع اساسی اختلال دوقطبی وجود دارد که عبارتند از:

اختلال دوقطبی I: افراد مبتلا به اختلال دوقطبی I یک یا چند دوره شیدایی را تجربه کرده اند. اکثر افراد مبتلا به دوقطبی I، دوره‌ های شیدایی و افسردگی را خواهند داشت، اما یک دوره افسردگی برای تشخیص ضروری نیست.

اختلال دوقطبی II: این اختلال باعث ایجاد چرخه ‌های افسردگی مشابه با دوقطبی I می‌شود. فرد مبتلا به این بیماری هیپومانیا را نیز تجربه می ‌کند که شکل کمتر شدید شیدایی است. دوره های هیپومانیک به اندازه دوره های شیدایی شدید یا مخرب نیست. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی II معمولاً قادر به انجام مسئولیت های روزانه است.

اختلال سیکلوتیمیا (سیکلوتیمیا): افراد مبتلا به اختلال سیکلوتیمیک حالت خلقی مزمن ناپایدار دارند.

سایر اختلالات دوقطبی مشخص و نامشخص: علائم این نوع اختلال دوقطبی معیارهای یکی از انواع دیگر را برآورده نمی کند، اما افراد هنوز تغییرات خلقی قابل توجه و غیرطبیعی دارند.

سایر اختلالات خلقی عبارتند از:

اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD): این نوع اختلال خلقی 7 تا 10 روز قبل از قاعدگی رخ می دهد و در عرض چند روز پس از شروع دوره قاعدگی از بین می رود. این یک شکل جدی تر از سندرم پیش از قاعدگی (PMS) است.

محققان بر این باورند که این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی مربوط به چرخه قاعدگی ایجاد می شود. علائم ممکن است شامل عصبانیت، تحریک پذیری، اضطراب، افسردگی و بی خوابی باشد.

اختلال تنظیم خلقی (DMDD): DMDD بر کودکان و نوجوانان تأثیر می گذارد. این شامل فوران خشم مکرر و تحریک پذیری نامتناسب با موقعیت است.

DMDD شدیدتر از اختلال انفجاری متناوب (IED) است و خشم بیشتر اوقات وجود دارد و قبل از سن 10 سالگی رخ می دهد.

آیا اضطراب یک اختلال خلقی است؟

اضطراب (اختلال اضطراب عمومی) یک اختلال خلقی نیست. به عنوان یکی از بسیاری از اختلالات اضطرابی، از جمله اختلال هراس و فوبیا طبقه بندی می شود. با این حال، اضطراب اغلب مقدم بر اختلالات خلقی است یا همراه با آن وجود دارد.

اختلالات خلقی چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

اختلالات خلقی می تواند بر هر کسی از جمله کودکان، نوجوانان و بزرگسالان تأثیر بگذارد.

احتمال ابتلا به افسردگی اساسی در زنان و افراد AFAB دو برابر بیشتر از مردان و افرادی است که در بدو تولد مرد هستند (AMAB).

اختلالات خلقی چقدر شایع است؟

اختلالات خلقی در بزرگسالان نسبتاً شایع است و افسردگی و اختلال دوقطبی شایع ترین آنها هستند. تقریباً 7٪ از بزرگسالان در ایالات متحده افسردگی دارند، در حالی که حدود 2.8٪ دارای اختلال دوقطبی هستند.

اختلالات خلقی معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می شود.

علائم اختلالات خلقی چیست؟

هر اختلال خلقی دارای علائم و یا الگوهای متفاوتی از علائم است.

اختلالات خلقی معمولاً علائمی دارند که بر خلق و خو، خواب، رفتارهای خوردن، سطح انرژی و توانایی‌های فکری شما تأثیر می‌گذارند (مانند افکار مسابقه ‌ای یا از دست دادن تمرکز)

چه چیزی باعث اختلالات خلقی می شود؟

محققان معتقدند عوامل متعددی در ایجاد اختلالات خلقی نقش دارند، از جمله:

عوامل بیولوژیکی: نواحی مغز که مسئول کنترل احساسات و عواطف شما هستند، آمیگدال و قشر اوربیتوفرونتال هستند. افراد مبتلا به اختلالات خلقی در آزمایش های تصویربرداری مغز نشان داده اند که آمیگدال بزرگ شده دارند.

عوامل ژنتیکی: افرادی که سابقه خانوادگی قوی اختلال خلقی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات خلقی هستند، که نشان می دهد اختلالات خلقی احتمالاً تا حدی ژنتیکی/ارثی هستند.

عوامل محیطی: تغییرات استرس زا در زندگی، مانند مرگ یکی از عزیزان، استرس مزمن، حوادث آسیب زا و سوء استفاده در دوران کودکی عوامل خطر اصلی برای ایجاد یک اختلال خلقی در آینده در زندگی، به ویژه افسردگی هستند. افسردگی همچنین با بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری پارکینسون و بیماری قلبی مرتبط است.

اختلالات خلقی چگونه تشخیص داده می شوند؟

اگر شما یا فرزندتان علائم اختلال خلقی را تجربه می ‌کنید، یک متخصص ممکن است معاینه فیزیکی انجام دهد تا علل فیزیولوژیکی علائم مانند بیماری تیروئید، سایر بیماری ‌ها یا کمبود ویتامین را رد کند.

متخصص در مورد سابقه پزشکی شما، داروهایی که مصرف می کنید و اینکه آیا شما یا یکی از اعضای خانواده شما به اختلال خلقی مبتلا شده اید یا خیر می پرسد. آنها ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان ارجاع دهند.

یک متخصص سلامت روان، مانند روانشناس یا روانپزشک، مصاحبه یا نظرسنجی انجام می دهد و در مورد علائم، عادات خواب و خوردن و سایر رفتارهای شما سؤال می پرسد.

به طور کلی، اختلال خلقی زمانی تشخیص داده می شود که غم، شادی، خشم یا سایر احساسات:

• بیش از حد شدید و مداوم باشد
• همراه با سایر علائم اختلال خلقی، مانند تغییرات خواب یا تغییر سطح فعالیت باشد
• به طور قابل توجهی توانایی فرد برای عملکرد را مختل کند

اختلالات خلقی چگونه درمان می شوند؟

درمان اختلالات خلقی به شرایط و علائم خاص بستگی دارد. معمولاً، درمان شامل ترکیبی از دارو درمانی و روان درمانی (که گفتار درمانی نیز نامیده می شود) است. انواع دیگری از درمان مانند درمان تحریک مغز نیز وجود دارد.

روان درمانی برای اختلالات خلقی

روان درمانی که گفتار درمانی نیز نامیده می شود، اصطلاحی برای انواع تکنیک های درمانی است که هدف آن کمک به فرد در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای ناسالم است.

روان درمانی با یک متخصص بهداشت روانی آموزش دیده و دارای مجوز، مانند روانشناس یا روانپزشک انجام می شود. این می تواند برای شما و/یا خانواده شما پشتیبانی، آموزش و راهنمایی ارائه دهد تا به شما کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشید و رفاه شما را افزایش دهید.

برخی از رایج ترین انواع روان درمانی عبارتند از:

درمان شناختی رفتاری (CBT): این یک نوع روان درمانی ساختار یافته و هدف گرا است. متخصصان سلامت روان از آن برای درمان یا مدیریت شرایط سلامت روان و نگرانی های عاطفی استفاده می کنند.

رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): DBT نوعی از گفتار درمانی است که مبتنی بر درمان شناختی رفتاری (CBT) است، اما به ویژه برای افرادی که احساسات را به شدت تجربه می کنند، سازگار است.

درمان روان پویایی: این نوع درمان مبتنی بر این ایده است که رفتار و بهزیستی روانی تحت تأثیر تجربیات دوران کودکی و افکار یا احساسات تکراری مشکل ساز است که خارج از آگاهی شما هستند (آنها ناخودآگاه هستند).

سایر درمان‌ های اختلالات خلقی عبارتند از:

الکتروشوک درمانی (ECT): ECT یک روش پزشکی است که شامل عبور جریان الکتریکی خفیف از مغز شما می شود که باعث تشنج کوتاه مدت می شود. ثابت شده است که این روش اثرات مثبت قوی بر شرایط سلامت روانی شدید و مقاوم به درمان، از جمله افسردگی و اختلال دوقطبی دارد. جلسات ECT را می توان به صورت سرپایی انجام داد. معمولاً دو یا سه جلسه در هفته، طی یک دوره دو هفته یا بیشتر، مورد نیاز است.

به طور کلی، 6 تا 12 جلسه مورد نیاز است.

تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS): این یک نوع درمان تحریک مغز است. TMS انرژی مغناطیسی را ایجاد می کند که به یک جریان الکتریکی در زیر جمجمه تبدیل می شود تا به تنظیم احساسات شما کمک کند.

نور درمانی: این تکنیک از دیرباز برای درمان اختلال عاطفی فصلی (SAD) مورد استفاده قرار گرفته است. این بر اساس ایده تکمیل نور طبیعی خورشید با نور مصنوعی روشن در طول پاییز و زمستان است.

آیا می توان از اختلالات خلقی پیشگیری کرد؟

در حال حاضر، هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از اختلالات خلقی وجود ندارد، اما بسیاری از مسائل مرتبط ممکن است با درمان کاهش یابد. جستجوی کمک به محض ظاهر شدن علائم می تواند به کاهش اختلال در زندگی شما کمک کند.

مهم است که به یاد داشته باشید که اختلالات خلقی قابل درمان هستند.

کلام پایانی

اگر شما یا فرزندتان علائم اختلال خلقی را تجربه می کنید، با یک متخصص صحبت کنید.

اگر اختلال خلقی برای شما تشخیص داده شده است، احتمالاً باید به طور منظم به درمانگر یا متخصص سلامت روان خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید برنامه درمانی شما کارآمد است.

هر گونه نگرانی در مورد تغییر یا قطع داروها را با درمانگر خود یا سایر متخصصان سلامت در میان بگذارید. از آن ‌ها بپرسید که اگر دارویی که مصرف می ‌کنید مؤثر نیست یا عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد می‌کند، ممکن است لازم باشد داروی دیگری را امتحان کنید یا دوز آن را تنظیم کنند.